KONSULTACJE SPOŁECZNE PO GODZINACH PRACY – PIERWSZY WYROK WSA

Zgodnie z art. 8h ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1130 ze zm.), dalej „u.p.z.p.”, sposoby, miejsca i terminy prowadzenia konsultacji społecznych ustala się w sposób zapewniający udział możliwie szerokiego grona interesariuszy, w szczególności organizując konsultacje społeczne w formach, o których mowa w art. 8i ust. 1 pkt 2, 3 i 5 po godzinach pracy. Obowiązek ten dotyczy zatem takich form konsultacji społecznych jak:

• spotkania otwarte, panele eksperckie lub warsztaty, poprzedzone prezentacją projektu aktu planowania przestrzennego;

• spotkania plenerowe lub spacery studyjne, zorganizowane na obszarze objętym aktem planowania przestrzennego, a także

• wywiady, prowadzenie punktu konsultacyjnego lub dyżury projektanta.

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie zawiera żadnych regulacji, które mogłyby pomóc zinterpretować zwrot „po godzinach pracy”. Można mieć wątpliwości czy chodzi tu o godziny pracy urzędu, obsługującego organ sporządzający akt planowania przestrzennego czy może dotyczy to „uśrednionych” godzin pracy uczestników konsultacji społecznych. Więcej pisaliśmy o tym w artykule: „Prowadzenie konsultacji społecznych po godzinach pracy”.

Kwestia prowadzenia konsultacji społecznych projektu aktu planowania przestrzennego stała się przedmiotem wielu rozstrzygnięć nadzorczych wojewodów. Analiza wydanych aktów nadzoru prowadzi do wniosku, że zwrot „po godzinach pracy” należy odnieść do godzin pracy danego urzędu, obsługującego dany organ JST. Na przykład, jeśli w danym dniu urząd gminy (miasta) pracuje do godz. 15:00, to przeprowadzanie czynności „po godzinach pracy” zaczyna się właśnie od godz. 15:00. Podobnie, jeśli urząd przyjmuje obywateli w danym dniu do godz. 18:00, to okres „po godzinach pracy” zaczyna się dopiero po godz. 18:00.

Zagadnienie prowadzenia konsultacji społecznych projektu planu miejscowego „po godzinach pracy” zostało przeanalizowane przez WSA w Gorzowie Wlkp. w wyroku z dnia 17 września 2025 r. (sygn. akt II SA/Go 351/25). W analizowanej sprawie Wojewoda jako strona skarżąca zarzucił jednej z Gmin m.in. przeprowadzenie punktu konsultacyjnego częściowo w godzinach pracy urzędu. Konsultacje społeczne prowadzone w formie punktu konsultacyjnego zostały przeprowadzone w godzinach 14:00 – 16:00 w dniu, w którym Urząd Miejski był czynny od 7:00 – 15:00. Zdaniem Wojewody, przeprowadzenie konsultacji częściowo w godzinach pracy Urzędu (tj. 14:00 – 15:00) stanowiło istotne naruszenie trybu sporządzania aktu planowania przestrzennego.

Niezasadny w ocenie WSA okazał się zarzut naruszenia art. 8h ust. 3 pkt 1 u.p.z.p. (stanowiącego, iż sposoby, miejsca i terminy prowadzenia konsultacji społecznych ustala się w sposób zapewniający udział możliwie szerokiego grona interesariuszy, w szczególności organizując konsultacje społeczne w formach, o których mowa w art. 8i ust. 1 pkt 2, 3 i 5 po godzinach pracy) poprzez zorganizowanie punktu konsultacyjnego w konkretnym dniu w godz. od 14.00 do 16.00, tzn. częściowo w godzinach pracy urzędu (w przedziale od godz. 14.00 do 15.00). Zdaniem WSA w Gorzowie Wlkp., z regulacji tej nie wynika bowiem, iż konsultacje społeczne mają się odbywać wyłącznie po godzinach pracy. Wymóg przeprowadzenia tych konsultacji po godzinach pracy został w okolicznościach rozpatrywanej sprawy dopełniony (godz. 15.00 – 16.00) i nie zmienia tego fakt, że rozpoczęły się one od godz. 14.00, tzn. jeszcze w godzinach pracy urzędu. Nadto – jak zauważył WSA - z obwieszczenia Burmistrza wynikało, iż osobom zainteresowanym zapewniono inne formy udziału w konsultacjach społecznych, tzn. formę pisemną na adres Urzędu Miejskiego, a także za pomocą elektronicznej skrzynki podawczej.

Omawiany wyrok jest pierwszym wyrokiem sądu administracyjnego, który odniósł się do kwestii prowadzenia konsultacji społecznych w planowaniu przestrzennym „po godzinach pracy”. Warto zauważyć, że w wyroku tym potwierdzono interpretację art. 8h ust. 3 pkt 1 u.p.z.p., przyjętą wcześniej przez wielu wojewodów, że zwrot „po godzinach pracy” należy odnieść wyłącznie do godzin pracy danego urzędu, obsługującego dany organ JST. Z drugiej strony, WSA odniósł się do zagadnienia prowadzenia konsultacji społecznych częściowo w godzinach pracy urzędu, a częściowo już po tych godzinach. Kluczowe jest stwierdzenie, że z art. 8h ust. 3 pkt 1 u.p.z.p. nie wynika, że określone w tym przepisie konsultacje społeczne mają się odbywać wyłącznie po godzinach pracy.

---

Zainteresował Cię ten temat, masz wątpliwości lub pytania, a może potrzebujesz profesjonalnego wsparcia? Zapraszamy do kontaktu - Sebastian Pięta, radca prawny, wspólnik w Kancelarii Drozd & Pięta.