CZY MOŻNA ZASKARŻYĆ ROZPATRZENIE WNIOSKU LUB UWAGI DO PROJEKTU AKTU PLANISTYCZNEGO?

Propozycja rozpatrzenia wniosków do projektu aktu planowania przestrzennego i uwag zgłoszonych w ramach konsultacji społecznych nie podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego. Tym bardziej niedopuszczalne jest wniesienie skargi na bezczynność organu samorządu terytorialnego w tym zakresie.

W jednej z gmin na Dolnym Śląsku mieszkańcy wnieśli skargę na bezczynność wójta gminy w przedmiocie rozpoznania wniosków do projektu planu miejscowego, wskazując, że zaniechanie rozpoznania złożonych wniosków narusza art. 17 pkt 1 w związku z art. 8h ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1130 ze zm.), dalej „u.p.z.p.”.

W toku procedury planistycznej, właściwe organy mają obowiązek zapewnienia zasady partycypacji społeczeństwa, która polega m.in. na umożliwieniu udziału interesariuszom planowania i zagospodarowania przestrzennego w przygotowaniu aktów planowania przestrzennego, w tym wypowiadania się, składania wniosków lub uczestnictwa w konsultacjach społecznych (art. 8e ust. 1 pkt 1 u.p.z.p.).

W aktualnym stanie prawnym propozycja rozpatrzenia wniosków do projektu aktu planowania przestrzennego i uwag zgłoszonych w ramach konsultacji społecznych nie podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego, o czym stanowi wprost art. 8l u.p.z.p. Uwagi do projektu planu mają więc znaczenie wyłączenie z punktu widzenia realizacji zasady partycypacji społeczeństwa w toku procedury planistycznej, a sposób ich rozstrzygnięcia nie determinuje w żaden sposób prawa osoby mającej interes prawny do zaskarżenia do sądu administracyjnego uchwały w sprawie przyjęcia planu miejscowego. W szczególności, obowiązujące przepisy nie ograniczają prawa do zaskarżenia planu miejscowego do kwestii podniesionych w uwagach do projektu planu (m.in. NSA w wyroku z dnia 24 stycznia 2024 r., sygn. akt II OSK 2727/22).

Zgodnie z treścią art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2025 r. poz. 1153), dalej „u.s.g.”, każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego. Przepisy art. 101 u.s.g. stosuje się odpowiednio, gdy organ gminy nie wykonuje czynności nakazanych prawem albo przez podejmowane czynności prawne lub faktyczne narusza prawa osób trzecich (art. 101a ust. 1 u.s.g.).

W przywołanej sprawie wniesiona przez mieszkańców skarga została oparta właśnie na przepisie art. 101a u.s.g. Stanowi zatem specyficzną skargę na bezczynność organu gminy, niezależną od skargi na bezczynność określonej w przepisie art. 3 § 2 pkt 8 i 9 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.).

Należy przyjąć, że regulacja zawarta w art. 101a u.s.g. będzie miała zastosowanie w tych przypadkach, gdy odpowiedni przepis nakłada na organ gminy obowiązek podjęcia określonej uchwały z zakresu administracji publicznej. Uwzględnienie skargi na podstawie wymienionego przepisu wymaga ujawnienia unormowania, z którego wynika obowiązek uchwałodawczy organów samorządu i równoczesnego wykazania związku przyczynowego między bezczynnością organów gminy w wykonywaniu tych czynności, a naruszeniem interesu prawnego czy uprawnienia skarżącego.

Składający skargę w tym trybie skarżący musi wskazać na normę materialnego prawa administracyjnego, z którego swój interes prawny wywodzi. Podmiotem legitymowanym do wniesienia skargi będzie więc każdy, kto może wykazać, że w wyniku bezczynności organu gminy albo w wyniku podjęcia przez organ gminy czynności prawnej lub faktycznej został naruszony jego interes prawny lub uprawnienie. Natomiast przedmiotem skargi objęte są czynności prawne lub faktyczne z zakresu administracji publicznej, nakazane prawem. Przy czym bezczynność organu gminy może polegać po pierwsze - na niewykonywaniu przez organ gminy czynności nakazanych przez prawo, co może przejawiać się albo w niepodjęciu czynności w ogóle, albo też w zaniechaniu jej wykonywania, w całości lub części, i po drugie - na podejmowaniu przez organ gminy czynności prawnych lub faktycznych naruszających prawa osób trzecich (m.in. wyrok NSA z dnia 14 października 2021 r., sygn. akt I GSK 834/21).

W przedstawionym na początku przypadku, WSA we Wrocławiu, postanowieniem z dnia 1 września 2025 r. (sygn. akt II SAB/Wr 1075/25), odrzucił skargę mieszkańców na bezczynność wójta. Sąd przyjął, że skoro obowiązujące przepisy prawa nie przewidują możliwości zaskarżenia propozycji rozpatrzenia wniosków do projektu aktu planowania przestrzennego i uwag zgłoszonych w ramach konsultacji społecznych, to tym bardziej niedopuszczalne jest wniesienie skargi na bezczynność organu samorządu terytorialnego w tym zakresie. Zdaniem Sądu, możliwość wniesienia skargi, o jakiej mowa w art. 101a u.s.g., została powiązana z sytuacją, w której organ gminy nie wykonuje czynności nakazanych prawem albo przez podejmowane czynności prawne lub faktyczne narusza prawa osób trzecich. Tymczasem w rozpatrywanej sprawie organ ani nie był zobowiązany do rozpoznania wniosku skarżących w określonym czasie. Ponadto, organ nie naruszył praw osób trzecich.

---

Zainteresował Cię ten temat, masz wątpliwości lub pytania, a może potrzebujesz profesjonalnego wsparcia? Zapraszamy do kontaktu - Sebastian Pięta, radca prawny, wspólnik w Kancelarii Drozd & Pięta.