ZWOŁANIE SESJI NADZWYCZAJNEJ RADY GMINY

Kwestie zwoływania sesji rady gminy (miasta) oraz ustalania porządku obrad została uregulowana w art. 20 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.), dalej „ustawa”. Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy rada gminy obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał. Do zawiadomienia o zwołaniu sesji dołącza się porządek obrad wraz z projektami uchwał. Zwołanie sesji jest więc koniecznym warunkiem ważności podejmowania uchwał rady gminy.

Na podstawie art. 20 ust. 1 i 3 ustawy rozróżnia się tzw. sesje zwyczajne, zwoływane przez przewodniczącego w miarę potrzeb oraz sesje nadzwyczajne, zwoływane wyłącznie na wniosek wójta lub grupy radnych, stanowiących co najmniej 1/4 składu danej rady gminy. Przewodniczący obowiązany jest zwołać sesję nadzwyczajną na dzień przypadający w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku. Natomiast sam wniosek o zwołanie sesji powinien spełniać wymogi określone w ust. 1 w zdaniu drugim.

Sesję nadzwyczajną różni od sesji zwyczajnej przede wszystkim sposób zwołania, a w wielu przypadkach także szczególny przedmiot obrad. Sesje zwyczajne przewodniczący zwołuje z własnej (przynajmniej formalnie) inicjatywy, natomiast sesję nadzwyczajną - na wniosek wójta lub co najmniej 1/4 ustawowego składu rady w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku (art. 20 ust. 3 ustawy). Wniosek o zwołanie sesji nadzwyczajnej powinien spełniać wymogi określone dla zawiadomienia o sesji zwyczajnej, tzn. zawierać porządek obrad wraz z projektami uchwał.

Przedmiotem sesji nadzwyczajnej co do zasady powinny być sprawy pilne, które nie mogą być załatwione w trybie sesji zwyczajnej. Szczególnej regulacji prawnej podlega też porządek obrad sesji nadzwyczajnej, jego zmiana - po uchwaleniu przez radę - wymaga nie tylko bezwzględnej większości głosów ustawowego składu rady (co ma miejsce również w odniesieniu do porządku obrad sesji zwyczajnej - art. 20 ust. 1a ustawy), ale nadto wymaga zgody wnioskodawcy (art. 20 ust. 4 ustawy).

W orzecznictwie sądowoadministracyjnym wskazuje się, że terminy określone w art. 20 ust. 1 zdanie pierwsze i ust. 3 ustawy, dotyczące zwoływania sesji rady mają charakter instrukcyjny. Przy czym w związku z brzmieniem art. 20 ust. 3 ustawy, sesja nadzwyczajna winna się odbyć w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. Jak wskazał NSA w wyroku z dnia 15 stycznia 2019 r.: termin w ciągu 7 dni to termin, który jest terminem maksymalnym, a zatem zwołanie sesji w terminie krótszym jest dopuszczalne. Wynika to z racji wprowadzenia sesji nadzwyczajnych, a zatem zasadne jest przyjęcie, że stanowi to rozwiązania szczególne wobec regulacji sesji zwoływanych w trybie podstawowym (sygn. akt II OSK 449/17). Dodatkowo należy wskazać, że przewodniczący rady nie jest związany proponowanym terminem sesji wskazanym przez wnioskodawcę.

Wniosek o zwołanie sesji nadzwyczajnej powinien spełniać wymogi określone dla zawiadomienia o sesji zwyczajnej, tzn. zawierać porządek obrad wraz z projektami uchwał, z istotnym zastrzeżeniem, że zawiadomienie o zwołaniu sesji, jak i doręczenie materiałów powinno być skuteczne. Zdaniem NSA, sposoby zawiadomienia radnych o sesji winny spełniać warunek skuteczności (np. w postaci nawiązania połączenia telefonicznego, istnienia potwierdzenia odczytania SMS lub e-maila oraz odebrania informacji w BIP w "panelu radnego). Brak zawiadomienia radnego o terminie sesji oznacza pozbawienie radnego jego podstawowych praw, a tym samym stanowi o istotnym naruszeniu procedury zwołania sesji (wyrok NSA z dnia 17 kwietnia 2024 r., sygn. akt I GSK 639/20).

Kluczowym elementem zwołania sesji nadzwyczajnej jest wniosek złożony przez uprawiony podmiot. WSA w Łodzi w wyroku z dnia 26 lipca 2023 r. wskazał, że przepisy prawa nie regulują w sposób kazuistyczny procedury zwołania sesji nadzwyczajnej, a zwłaszcza nie określają czy wniosek o zwołanie sesji powinien być złożony w formie pisemnej, innej formie, czy też może zostać złożony ustnie. Zdaniem WSA z treści art. 20 ust. 3 ustawy nie wynika, że wniosek o zwołanie sesji nadzwyczajnej powinien być złożony w formie pisemnej. Przepisy nie wymagają uzasadnienia wniosku w sprawie zwołania sesji w trybie nadzwyczajnym, art. 20 ust. 3 ustawy wymaga tylko by wniosek spełniał wymogi określone w art. 20 ust. 1 zd. drugie, czyli musi zawierać porządek obrad oraz muszą być do niego dołączone projekty uchwał, jakie mają być podjęte na sesji nadzwyczajnej. Wniosek o zwołanie sesji nadzwyczajnej może być zatem złożony w zarówno formie pisemnej, jak i ustnie np. do protokołu przyjętego przez pracownika rady, bądź w innej dowolnej formie (sygn. akt III SA/Łd 332/23).

Dodatkowo należy mieć na uwadze postanowienia statutu gminy, które określają szczegółowy tryb pracy rady gminy (niezależnie od tego czy jest to tryb nadzwyczajny czy zwykły).

Mając na uwadze powyższe regulacje należy przyjąć, że do katalogu nieuprawnionych działań przewodniczącego rady w zakresie zwoływania sesji nadzwyczajnej można zaliczyć:

• zwołanie sesji na podstawie wniosku podmiotów nieuprawnionych (np. mniejszej liczby niż ¼ ustawowego składu rady),

• żądanie uzasadnienia wniosku o zwołanie sesji nadzwyczajnej,

• ocena zasadności i potrzeby zwołania sesji nadzwyczajnej,

• ocena projektów uchwał czy

• samodzielne uzupełnianie porządku obrad sesji.

Oczywiście działaniem z naruszeniem przepisów prawa będzie również brak zwołania sesji nadzwyczajnej, mimo prawidłowo złożonego wniosku. Niestety przepis dotyczący obowiązku zwołania sesji nadzwyczajnej przez przewodniczącego stanowi regulację bez bezpośrednich sankcji prawnych.

---

Zainteresował Cię ten temat, masz wątpliwości lub pytania, a może potrzebujesz profesjonalnego wsparcia? Zapraszamy do kontaktu - Sebastian Pięta, radca prawny, wspólnik w Kancelarii Drozd & Pięta.