ZARZĄDZENIE WOJEWODY W SPRAWIE PLANU MIEJSCOWEGO

Znowelizowane przepisy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wprowadziły od 24 września 2023 r. nowy instrument lokalizowania inwestycji strategicznych. Inwestycje o szczególnym znaczeniu dla ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa Państwa lub gospodarki narodowej mogą być lokalizowane przez wojewodę, w formie zarządzenia w sprawie planu miejscowego.

Obowiązujący od 24 września 2023 r. art. 37na ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1130), dalej „u.p.z.p.”, przewiduje szczególną regulację dla lokalizowania inwestycji strategicznych. Zgodnie z art. 37na ust. 1 u.p.z.p., Rada Ministrów może wystąpić do wojewody o wydanie zarządzenia w sprawie planu miejscowego dla inwestycji o szczególnym znaczeniu dla ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa Państwa lub gospodarki narodowej, o planowanych kosztach inwestycji wynoszących co najmniej 500 mln zł oraz liczbie nowych miejsc pracy wynoszącej co najmniej 50.

Warto zwrócić uwagę, że specjalną procedurę może wszcząć wyłącznie Rada Ministrów, kierując wniosek do właściwego wojewody. Jej zastosowanie jest uwarunkowane kumulatywnym spełnieniem przesłanek z art. 37na ust. 1 u.p.z.p., tj. może być zastosowania wyłącznie dla inwestycji o szczególnym znaczeniu albo dla ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa Państwa albo dla gospodarki narodowej, z dodatkowym założeniem, że planowane koszty każdej z inwestycji wyniosą co najmniej 500 mln zł, liczba nowych miejsc pracy wyniesie co najmniej 50.

Przepisy nakładają na wojewodę obowiązek przeprowadzenia procedury planistycznej. Organ ten ogłasza o przystąpieniu do sporządzania planu miejscowego, sporządza projekt planu miejscowego wraz z uzasadnieniem oraz prognozą oddziaływania na środowisko, o ile jest wymagana. Następnie, wojewoda występuje o właściwe dla planu miejscowego opinie, uzgodnienia i zgody, przy czym uzgodnienia i zgody, o których mowa w art. 17 pkt 6 lit. b i c u.p.z.p., zastępuje się opiniami. Oznacza to, że procedury przyjmowania planu miejscowego w trybie art. 37na u.p.z.p. nie może formalnie zablokować żaden z organów uzgadniających czy właściwy do wydania zgody rolnej lub leśnej. Dodatkowo, ustawodawca przewidział, że termin na przedstawienie opinii wynosi 21 dni od dnia wystąpienia o przedstawienie opinii.

Wojewoda, w toku procedury planistycznej, musi też właściwie ogłosić o rozpoczęciu konsultacji społecznych i je przeprowadzić. Duże uproszczenie w tym zakresie wprowadza art. 37na ust. 5 u.p.z.p., który stanowi, że dopuszcza się ograniczenie form konsultacji społecznych do zbierania uwag oraz prowadzenie konsultacji społecznych przez okres co najmniej 14 dni.

Kluczowym elementem procedury z perspektywy gminy, której dotyczy procedowany projekt planu miejscowego, jest wystąpienie wojewody do rady gminy właściwej ze względu na położenie inwestycji o wyrażenie zgody na plan miejscowy. Organ stanowiący gminy ma 21 dni na wyrażenie zgody. Należy zwrócić uwagę na pozycję zgody rady gminy w całej procedurze, gdyż jest to organ, który może formalnie zablokować całe przedsięwzięcie inwestycyjne. Art. 37na ust. 4 u.p.z.p. stanowi, że jeżeli rada gminy nie wyrazi zgody, wojewoda nie wydaje zarządzenia. Oznacza to, że brak zgody rady gminy stanowi formalną przeszkodę wydania zarządzenia przez wojewodę.

W zakresie nieuregulowanym w art. 37na do planów miejscowych wydawanych w formie zarządzenia wojewody, stosuje się odpowiednio przepisy o planach miejscowych uchwalanych przez radę gminy. Należy mieć na uwadze, że do wydania zarządzenia w sprawie planu miejscowego nie stosuje się przepisów dotyczących postępowania uproszczonego dla planu miejscowego oraz przepisów dotyczących zintegrowanego planu inwestycyjnego. Istotny jest również przepis stanowiący, że koszty sporządzenia planu miejscowego oraz roszczenia w związku z jego wydaniem, o których mowa w art. 36 ust. 1 i 3 u.p.z.p., obciążają Skarb Państwa i są pokrywane z części budżetowej, którą dysponuje Prezes Rady Ministrów.

Jak dotąd nowa regulacja nie była jeszcze wykorzystywana w praktyce, gdyż do żadnego z wojewodów nie skierowano właściwego wniosku Rady Ministrów. Można się jednak spodziewać, że nowe narzędzie lokalizowania strategicznych inwestycji może być użyte przede wszystkim w przypadku kluczowych inwestycji w przemyśle zbrojeniowym, spełniających warunki zawarte w omawianym przepisie.

---

Zainteresował Cię ten temat, masz wątpliwości lub pytania, a może potrzebujesz profesjonalnego wsparcia? Zapraszamy do kontaktu - Sebastian Pięta, radca prawny, wspólnik w Kancelarii Drozd & Pięta.